Maak arbeidsmigranten minder afhankelijk van hun werkgever, pleitte Emile Roemer in een rapport over de woon- en werkomstandigheden van arbeidsmigranten. In het rapport staan aanbevelingen om de positie van arbeidsmigranten te verbeteren. Maar de uitwerking van de maatregelen kan beter en moet ambitieuzer, vindt koepelorganisatie ABU. Daarom kondigden zij begin dit jaar aan zich hard te willen maken voor een verplichte scheiding van het arbeidscontract en het huurcontract voor arbeidsmigranten. Dit moet voorkomen dat uitzendkrachten uit het buitenland dakloos raken wanneer ze hun baan verliezen. Nu het plan op tafel ligt om de scheiding ook formeel verplicht te stellen, legt directeur Gulcan uit waarom Jupiter deze scheiding al langer hanteert, welke voordelen het biedt en hoe het een landelijk probleem aanpakt.
Meer bescherming voor arbeidsmigranten
Een aantal jaar geleden introduceerde ABU voor haar leden de Fair Employment Code, waarin het scheiden van arbeids- en huurcontract centraal staat. In eerste instantie werd hierin gesteld dat uitzendkrachten nog minimaal vijf dagen in hun woning moeten kunnen blijven vanaf het moment dat hun arbeidsovereenkomst beëindigd wordt. “Dat was destijds al een hele mooie stap in de juiste richting aangezien er eerst geen duidelijke termijn was vastgelegd,” vertelt Gulcan. “Vanuit de Fair Employment Code heeft ABU deze termijn vervolgens geleidelijk aan verlengd, waarbij arbeidsmigranten nu na het beëindigen van hun arbeidsovereenkomst nog een hele maand recht op huisvesting hebben. Het scheiden van contracten voorkomt dat arbeidsmigranten dakloos raken en biedt hen de tijd om nieuwe woon- en arbeidskansen te vinden.”
“De verplichte scheiding van arbeids- en huurcontracten is een veelbelovende oplossing voor het arbeidsmigrantenprobleem.”
Voordelen voor arbeidsmigranten en de samenleving
Het scheiden van arbeids- en huurcontracten brengt zowel voordelen met zich mee voor arbeidsmigranten als voor de uitzendbranche, de gemeente en de samenleving als geheel. Voor arbeidsmigranten biedt de regeling meer bescherming en meer tijd om alternatieve huisvesting te vinden. Gulcan: “Problemen als dakloosheid in de gemeente kunnen hier echt mee worden hiermee teruggedrongen en zo komen arbeidsmigranten ook minder vaak negatief in het nieuws vanwege overlast.”
Daarnaast benadrukt ze de positieve effecten voor de uitzendbranche zelf: “Toen dit bekend werd, kreeg ik heel veel vragen over hoe we dit wilden gaan aanpakken. Dat stelde me echt teleur, want het is dus blijkbaar niet bekend dat veel uitzendbureaus hun contracten al scheiden. Het leek nu net alsof de hele sector dit niet doet. Dat is een misvatting die heerst rondom de uitzendbranche en de huisvesting van arbeidsmigranten. Veel uitzendbureaus, waaronder wijzelf, hebben al maatregelen getroffen om de huisvesting van arbeidsmigranten op een goede en verantwoorde manier te regelen. Echter, deze inspanningen blijven vaak onderbelicht en onbekend bij het grote publiek. Daarom is het belangrijk om te benadrukken dat de meeste uitzendbureaus gewoon serieus werk maken van dit probleem en streven naar kwalitatieve huisvesting voor arbeidsmigranten. Het is dus hoog tijd dat de Arbeidsinspectie kan gaan ingrijpen bij bureaus die dit niet doen.”
De rol van de Arbeidsinspectie en morele verantwoordelijkheid
Momenteel geldt de verplichting tot het scheiden van arbeids- en huurcontracten dus alleen voor ABU-leden, maar Gulcan benadrukt dat het belangrijk is dat deze verplichting ook wordt uitgebreid naar niet-ABU-leden. “De Arbeidsinspectie moet hier een hele belangrijke rol in kan gaan spelen. Zij moeten ervoor zorgen dat deze praktijk breed wordt toegepast en dat misstanden worden voorkomen. Ze kunnen bijvoorbeeld controleren of uitzendbureaus zich aan de regels houden en indien nodig sancties opleggen.”
Naast een potentiële juridische verplichting onderstreept Gulcan ook de morele verantwoordelijkheid van uitzendbureaus om goed voor hun uitzendkrachten te zorgen. “Arbeidsmigranten zijn onmisbaar in de lokale economie. Ze verdienen een fatsoenlijke behandeling. Het scheiden van contracten is een manier om ervoor te zorgen dat zij niet het slachtoffer worden van uitbuiting en onzekere huisvesting.”
“Het scheiden van arbeids- en huurcontracten voor arbeidsmigranten kan een belangrijke ontwikkeling zijn voor de uitzendbranche.”
Toewijding aan kwaliteit
Gulcan geeft aan dat er genoeg voorbeelden zijn van arbeidsmigranten die onder slechte omstandigheden worden gehuisvest, met te veel mensen in kleine huizen, gebrek aan faciliteiten en hoge huurprijzen. Het gevolg is vaak overlast in de buurt. Jupiter neemt de huisvesting van haar arbeidskrachten dan ook heel serieus. “Wij bieden kwalitatief goede en eerlijke huisvesting aan aan onze uitzendkrachten en zorgen ervoor dat er twee afzonderlijke contracten zijn,” vertelt Gulcan. “Wanneer het arbeidscontract afloopt, loopt het huurcontract gewoon door. In de praktijk zien we dat veel mensen binnen een maand nieuw werk en nieuwe huisvesting vinden, maar er zijn ook situaties waarin mensen langer bij Jupiter blijven huren. Dit kan afhangen van individuele omstandigheden, zoals ziekte of andere moeilijkheden bij het vinden van nieuw werk. We gaan flexibel om met de termijn van huur na het arbeidscontract, om te voorkomen dat mensen op straat komen te staan.”
Een gelijkmatige aanpak voor een betere samenleving
“Al met al vind ik het een hele mooie ontwikkeling,” concludeert Gulcan. “Als inwoner van en ondernemer in Venlo zie ik dit als een veelbelovende oplossing voor het arbeidsmigrantenprobleem. Niet alleen in onze eigen gemeente, maar in heel Nederland. Daarom ben ik blij met de gelijkmatige aanpak die dit beleid met zich meebrengt. Het is niet alleen gunstig voor bedrijven die met arbeidsmigranten werken, maar het heeft ook positieve gevolgen op sociaal en maatschappelijk gebied. Problemen in de buurt raken namelijk iedereen, of het nu buurtbewoners, bedrijven of andere Venlonaren zelf zijn. Deze potentiële regeling brengt evenwicht en draagt bij aan een betere samenleving waarin iedereen op eerlijke wijze wordt behandeld.”